ایران فونت

برای اکثر مردم این نکته عجیب است که نوشته‌ها هم باید طراحی شوند. بعضی از آنها اصلا متوجه نقش طراحان حروف و متون نیستند. شاید به این دلیل که تفاوت قابل ملاحظه‌ای بین قلم‌های مختلف نمی‌بینند. اما به هر حال یک طراح گرافیک همانقدر که با تصویر سروکار دارد با حروف هم درگیر است. نوشته‌ها به همان اندازه ارزش دارند که تصاویر دارند. کمتر اثر گرافیکی است که در آن نوشته نقش نداشته باشد. فونت لاتین که رسم الخط بخشی از مردم جهان است در حقیقت تنها وظیفه اطلاع رسانی را به خوبی انجام داده است. و گرنه زیبایی خاصی ندارد و البته زشت هم نیست. اما در فارسی بحث متفاوت‌تر است. در فارسی زیبایی در نقطه بالاتری قرار دارد. به همین دلیل خیلی میبینیم که نوشته به طور کلی جای تصویر را میگیرد و یا یک نوشته طرح مایه اصلی یک پوستر است. لذا اگر به نوشته‌های فارسی در آثار گرافیک کم توجهی شود لطماتی که آن نوشته به کل اثر وارد می‌کند کاملا مشهود است.

ایران فونت از اوایل تابستان سال 1389 فعالیت خود را با هدف غنی سازی و سازماندهی چاپ و نوشتار و ابزارهای آن، خصوصا فونت آغاز نمود. ایران فونت در اولین کار خود بیش از ده‌ها فونت زیبای فارسی را جهت استفاده در معرض عموم قرار داد. این گروه قصد دارد در ادمه کارهای خود همراه با ارائه‌ی فونت‌های جدید به بررسی نوشتار در ایران و علل اوج و فرود آن بپردازد و موانع را تا حدودی از سر راه علاقه‌مندان بردارد.

برخی از برنامه‌های ما در آینده:
1. افزودن فونت‌های جدید به گنجینه‌ی فونت فارسی
2. اصلاح نواقص و رفع کمبودها در زمینه نوشتار و چاپ
3. ارائه مقالات با هدف ایده‌آل‌سازی و بهبود نوشتار
4. جمع‌آوری فونت‌های فارسی از محیط وب فارسی و عربی و اصلاح آن‌ها
کارگاه تخصصی طراحی فونت فارسی آماده همکاری با نهادها و شخصیت‌های مختلف در زمینه چاپ و نوشتار است.

گذری بر فونت فارسی

فونت چیست؟
به مجموعه حروف‌هایی که با رابطه‌های گرافیکی تصویر نوشتاری یک زبان را نشان می‌دهند در زبان انگلیسی فونت گفته می‌شود.
در زبان فارسی کلمه قلم به جای فونت استفاده می‌شود. اما در بین افرادی که با کامپیوتر کار می‌کنند و یا آشنایی دارند بیشتر از کلمه انگلیسی فونت به جای قلم استفاده می‌گردد.

سایز چگونه محاسبه می‌گردد؟
سایز یک فونت بر اساس فاصله بین پائین‌ترین نقطه کوتاهترین حرف تا بالاترین نقطه بلندترین حرف محاسبه می‌گردد.
پس هنگامی که سایز یک قلم را ١٠ تعریف می‌کنیم یعنی فاصله بین دو نقطه مذکور ١٠ نقطه می‌باشد.

اولین Font فارسی
شرکت کاتب اولین شرکتی بود که توانست قلم فارسی را در کامپیوترهای IBM و سازگار با آن طراحی کند.
این شرکت پایه گذار اساس حروفچینی فارسی دیجیتال در ایران و جهان بود.

حروفچینی فارسی با کامپیوتر چگونه آغاز شد؟
در سال ١٣٦٣ معادل با ١٩٨٤ میلادی شرکت کاتب (مفیدرایانه) موفق شد با استفاده از فناوری روز و چاپگرهای لیزری شرکت HP حروف فارسی را چاپ نماید. این اولین بار بود که شرکتی در سطح جهان توانسته بود فونت فارسی را طراحی کند و بر روی پرینتر لیزری چاپ نماید
این شروع تولید نرم افزارهای فارسی بود.
از حسن فیروزخانی می‌توان به عنوان پدر نشر رومیزی فارسی نام برد. وی با سرمایه گزاری بسیار بالایی که در آن زمان انجام داد و با سعی و تلاش بی وقفه توانست این صنعت دیرپا را به خود مدیون کند. از وی نیز در مجله شبکه شماره ؟؟؟ دی و بهمن سال ١٣٨٤ شمسی تجلیلی به عمل آمده است.
(کلیه مطالب در رابطه با تولید و طراحی نرم فونت و نرم افزارها بر روی کامپیوترهای خانگی مانند آی بی ام می باشد. تولید فونت فارسی بر روی کامپیوتر چند سال قبلا انجام شده بود.)


اولین نرم‌افزار حروفچینی چه بود؟
اولین نرم افزار حروفچینی را شرکتی آمریکایی برای ایرانیان نوشته بود که در محیط DOS ver 1.5 کار می‌کرد. این نرم‌آفزار به شما این قابلیت را می‌داد تا متنتان را بر روی پرینترهای DotMatrix چاپ نمائید. البته ابتدا باید بر روی آی سی آن تنها فونت فارسی که باز توسط آن شرکت آمریکایی طراحی شده بود و ٨ بیت هم نیز بود و فقط از 128 حرف استفاده می‌کرد توسط سخت افزارهایی خاص کپی می‌گردید.


اولین کامپیوتری که روی آن حروفچینی فارسی انجام شد چه بود؟
این کامپیوتر یک ٨٠٨٦ با ١٢٨ کیلو بایت رم بود که فقط یک فلاپی درایو ٥ و یک چهارم اینچ و ظرفیتی معادل سیصد و شصت کیلوبایت داشت.
این کامپیوتر یک IBM ساخت شرکت International Business Machine بود. این شرکت یک شرکت آمریکایی است که نوع خانگی کامپیوترها مرحون زحمات این شرکت می‌باشد.


نرم‌افزار نقش
نرم‌افزار نقش که در ابتدا با نام Wordp نوشته شده بود. توسط مهندس پورنقشبند از فارغ التحصیلان دانشگاه صنعتی شریف ابتدا در شرکت کاتب نوشته شد و بعدها وی نرم‌افزار را بسیار تکمیل کرد و با نام نقش آن را روانه بازار کرد. وی اولین فردی بود که توانسته بود اعراب را به صورت مستقل بر روی حروف فارسی اضافه کند. در این نرم‌افزار هر حرف قابلیت داشت تا هر نوع اعرابی را رو و یا زیر خود قرار دهد.

نرم افزار پیشکار
این نرم افزار توسط شرکت سینا نوشته شده بود. در محیط داس کار می‌کرد. و قابلیت داشت قبل از چاپ پیش نمایشی را در اختیار کاربر قرار دهد. البته در آن زمان این پیش نمایش به صورت Wysiwyg نبود.

نرم افزار ام ال اس (MLS)
نرم‌افزار ام ال اس توسط یک شرکت خارجی نوشته شده بود. بر روی داس کار می‌کرد اما محیط آن کاملا گرافیکی بود و اولین نرم افزاری بود که در ایران، سیستم Wysiwyg داشت.
به همین خاطر در برهه زمانی آن هنگام توانست مشتریان زیادی را به خود جلب کند. اما به خاطر فارسی نبودن کامل و نداشتن خدمات پس از فروش جای خود را به زرنگار داد.

نرم افزار زرنگار
انقلاب حروفچینی فارسی کامپیوتری زمانی رخ داد که شرکت سینا محصول خود را به نام زرنگار به ایرانیان معرفی کرد. این نرم‌افزار تماما فارسی بود. خدمات پس از فروش قوی داشت. بسیار پرسرعت بود. و جالب اینکه دو حالت پیش نمایش داشت. یکی به صورت ساده و دیگری به صورت پیش نمایش قبل از چاپ که کاربر می‌توانست کاملا صفحه چاپی خود را روی مونیتور ببیند.
زرنگار از آن پس تا حدود ده سال هیچ رقیبی نداشت و بعد از آن هم که ورد توانست جای کلیه نرم‌افزارهای نشر رومیزی را در کامپیوتر برای خود اشغال کند.

اولین ویندوز فارسی را چه شرکتی ساخت؟
اولین ویندوز فارسی توسط شرکت سینا ساخته شد. این شرکت با تغییراتی که در ویندوز 3.1 عربی داده بود، توانسته بود چهار حرف فارسی را به آن به طریقی خاص اضافه نماید.
این شرکت توانسته بود حدود شانزده فونت فارسی را طراحی کند و به این ساختار از ویندوز اضافه کند.
اولین فونت فارسی را نیز شرکت سینا بر روی همین ساختار از ویندوز طراحی و نصب کرده بود.

Word فارسی
ورد عربی ساختار شش را چندین شرکت از جمله سینا فارسی کردند که هم بر روی ویندوز 3.1 و هم بر روی ویندوز ٩٥ فارسی کار می‌کرد.
ورد از آن زمان به خاطر ناچیز بودن قیمت آن در ایران و ساده بودن یادگیری آن همچنان جایی در دلها باز کرد که در حال حاضر می‌توان گفت نرم‌افزار استاندارد نشر رومیزی در ایران شناخته می‌شود.
اما بسیاری از کاربران نمی‌دانند که این نرم افزار همچنان که از نام آن هم مشخص است MS Office Word یک نرم افزار کاملا اداری است و برای کتابهایی که مثلا دارای پاورقیهای سنگین باشند هیچ کاربردی ندارد. و جز دردسرهای اضافی برای حروفچین و صفحه‌آرا کار دیگری انجام نمی‌دهند.
بسیار دیده شده که در انتها مجبور شده‌اند کار را با نرم‌افزار زرنگار از ابتدا حروفچینی و صفحه‌آرایی کنند.

ویندوز ٩٥ فارسی
هنگامی که ویندوز ٩٥ عربی روانه بازار شد چندین شرکت از جمله سینا این ویندوز را فارسی کردند و آن را داخل بازار دادند.
این کار (یعنی چند نمونه فارسی از ویندوز عربی) به خاطر نداشتن تجربه کافی باعث بوجود آوردن مشکلات بسیاری در زمینه نشر رومیزی و حتی حروفچینی فارسی در ویندوز شد که هنوز هم هستند کاربرانی که از بابت آن مشکلات رنج می‌برند

فونتهای فارسی بر روی ویندوز ٩٥
از آن ابتدا شرکتها سعی کردند نوعی Code Page را برای زبان فارسی ایجاد کنند و آن را سوای Code Page عربی به بازار ارائه دهند. اما این کار به هیچ وجه پیش نرفت چرا که هیچ تعاملی بین این موسسات و مایکروسافت وجود نداشت. و فقط باعث مشکل آفرینی بیشتر و بیشتر برای کاربران شد.
با در نظر گرفتن اینکه سیستم ویندوز بر اساس Code Page به دنبال حرف مورد نظر بر روی فونت نمی‌گردد. مشکلی در رابطه با انتقال فونت از ویندوز ٩٥ به ویندوز ٩٨ نبود.

فونت فارسی بر روی ویندوز ٩٨
با تکمیل تر شدن ویندوز و نتیجتا ویندوز ٩٨ عربی ویندوز ٩٨ فارسی نیز به بازار آمد و اما این بار همه تصمیم گرفتند که با همان Code Page ١٢٥٦ مایکروسافت کار کنند و فقط تغییراتی جزئی را روی چند فایل اصلی ویندوز بدهند تا چهار حرف اصلی فارسی بر روی ویندوز ٩٨ عربی فعال شوند.
پایه و اساس ویندوز ٩٨ ام ای نیز مانند ٩٨ بود و به همین خاطر بعد از آمدن نسخه عربی آن به بازار به سرعت فارسی شد.
بین ویندوز ٩٨ و ام ای (نسخه‌های عربی) دیگر هیچ مشکلی برای نقل و انتقال فایلهای حروفچینی شده وجود نداشت چرا که دیگر استاندارد ١٢٥٦ برای همه موسسات ایرانی استاندارد شده بود.

Farsi Font بر روی ویندوز ٢٠٠٠ و XP
فونت فارسی به هیچ عنوان بعد از ویندوز ٩٨ تغییرات اساسی نکرد و تا به حال همان فونتها بین کاربران منتقل می‌شود.
و بر روی ویندوز ٢٠٠٠ و XP نیز کار می‌کنند.
اما بسیاری از کسانی که اطلاعات جزئی از سیستم طراحی و ساخت فونت داشتند، سعی در تغییر نام فونت به نام شرکت خود و یا نام خود کردند و همین امر باعث بروز خطاهای بسیاری در ساختمان فونت می‌گردید.
و متاسفانه هیچ شرکتی تا به حال فونتهای صحیح را به کاربران معرفی نکرده و کاربران نمی‌دانند که بسیاری از مشکلاتشان به خاطر استفاده از همین فونتهای فارسی است.

نرم افزارهای فعلی با قابلیت حروفچینی فارسی
در حال حاضر بیشتر نرم افزارهای شرکت مایکروسافت به صورت Multi language کار می‌کنند و ضمنا فارسی را هم ساپورت می‌نمایند.

CorelDraw, PhotoShop, InDesign, … نرم‌افزارهایی هستند که به کاربران فارس، افغان، عرب، و کلا تمامی کاربرانی که به سیستم راست به چپ احتیاج دارند خدمات می‌دهند.

دانلود فونت فارسی
در این قسمت مجموعه اصلی فونتهای فارسی را که فقط دارای سیاق نازک و سیاه می‌باشند و تا حد امکان از اشکلات آن کاسته شده را برایتان گردآوری کرده‌ایم و بسیار خوشحال خواهیم شد برای رفع مشکلات کلی و جزئی کاربران ایرانی از این فونتها استفاده کنید و کلیه مشکلات آن را از طریق ایمیل [e-mail] با ما در میان بگذارید. تا در اسرع وقت هم مشکل را حل کنیم و هم فونت فارسی تصحیح شده را بر روی سایت بگذاریم تا هم شما و هم دیگر کاربران عزیز بتوانند به درستی از فونتهای فارسی استفاده ببرند.

مشکلات لیتوگرافی‌ها
آنقدر فیلم و زینگ و کاغذ و مرکب به حدر رفته و هنوز هم می‌رود و البته کمتر از سابق. تا فهمیدند که باید از نرم‌افزارهایی استفاده کنند که حروف فارسی را به درستی ساپورت کنند.
البته هنوز هم بسیاری از نرم‌افزارهای غیر استاندارد فارسی شده، مانند پیج میکر انگلیسی که با پلاگینهایی فارسی شده است در بسیاری از روزنامه‌های حتی معتبر متاسفانه استفاده می‌شود. جالب اینجاست که هر چند وقت یکبار در روزنامه‌های معتبر ایرانی می‌بینید که مثلا یک صفحه با حروفی مانند حروف یونانی و درهم و برهم چاپ شده است.
و هنوز هم همان مسائل سابق که ببخشید‌ آقای لیتوگراف فونتها را یادم رفته بیاورم. ببخشید فونتها را کرو نکرده‌ام و ... در کوچه پس کوچه‌های نشر ایران به گوش می‌رسد.


مشکلات حروفچین‌ها
حروفچین‌ها را نیز به چند خاطر سرگردان کردیم:
١-‌ انواع صفحه کلیدها با استانداردهای مختلف (البته فقط یکی استاندارد است)
٢-‌ یک فونت با چند اسم حتی روی یک کامپیوتر
٣-‌ متغیر بودن یک سایز مطلق در کامپیوترهای موسسات مختلف.
برای نمونه از موضوع سوم مثالی برای شما می‌آورم.
نام فونتی که چندین سال پیش توسط فردی به نام لوتوس نامگذاری شد به نامهای زیر یافت می‌شود.
B_Lotus
Lotus
Lotoos
Lotous
Mazar_Lotous
Lotous_Mazar
IDLotus
MELotus
و ...

طریقه ساخت Irani Font
شاید بسیار برایتان اتفاق افتاده باشد که بخواهید مجموعه حروف گرافیکی را که طراحی کرده‌اید به صورت یک فونت درست فارسی در بیاورید و از آن استفاده کنید.
یا شاید هم دوست دارید یک فونت را تغییر داده و از آن استفاده نمائید.
بهتر است این کار را به کسانی بسپارید که تجربه لازم و کافی برای این امر را دارند.
[e-mail] آماده جوابگویی به انواع امور شما در زمینه فونت فارسی، عربی، افغانی، پاکستانی می‌باشد.

دیدن فونت فارسی روی ویندوزهایی که فارسی را ساپورت نمی‌کنند!
به دو روش می‌توانید این امر را اجرا کنید یا حروفتان را به Unicode تغییر دهید و یا از آن PDF البته با ساختار ٣ بسازید.

طریقه تغییرات اساسی روی Persian Font
در رابطه با این امر نرم‌افزارهای بسیاری ساخته شدند که البته هر کدام با مشکلاتی مواجه هستند اما در این امور نیز آماده رفع مشکلاتتان هستیم.
فقط کافیست با ما در تماس باشید.

چگونگی نصب فونت جدید در ویندوز How to Install Font in Windows XP

1) در صورتی که شما از منوی Classic استفاده می کنید برای رسیدن به Control Panel از روش

    Start > Setting > Control Panel

    و در صورتی که از منوی XP استفاده می کنید از

    Start > Control Panel

 وارد Control Panel شوید.

2) اگر از منوی شما به صورت Classic است مستقیما Fonts را انتخاب نمایید
    و اگر از منوی شما در حالت Category است از

    Appearance and Themes

    سپس در قسمت چپ (See Also) قسمت  Fonts را انتخاب نمایید
  

3) وارذ منوی File شده و از آن قسمت Install New Font را انتخاب کنید.

4) محلی که فونت ها باید از آنجا (Source) نصب شوند انتخاب کرده و یرنامه همه فونت های موجود در آن شاخه را انتخاب می کند.

    در صورتی که می خواهید که همه فونت ها نصب شوند Select All و در غیر این صورت فونت با فونت های مورد نظر را انتخاب نمایید.

    نکته 1: شما فقط میتوانید فونت های جدید را نصب نمایید. در صورت موجود بودن، فونت جدید نصب نمی گردد و لازم است ایتدا فونت قیلی را از صفحه اصلی Fonts پاک نمایید.

    نکته 2 : برنامه فقط فایل های با پسوند ttf را لیست می کند. در صورتی که فونت ها را از صفحه فونت این سایت دریافت کرده اید، ابتدا لازم است که این فایل ها را unzip کنید.